Świadczenie wychowawcze - program „Rodzina 500 plus”, część 1

W dniu 11 lutego 2016 r. została uchwalona ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. Z 2016 r. Poz. 195). Ustawa weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2016 r.

Akt ten wprowadził nowe świadczenie, czyli tzw. świadczenie wychowawcze, zwane powszechnie „500 plus”.

W niniejszym materiale zostaną pokrótce przedstawione podstawowe informacje o tej formie wsparcia oraz zasady ubiegania się o to świadczenie.

Zgodnie z przepisami świadczenie wychowawcze to świadczenie mające na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.

O świadczenie to może więc ubiegać się:

– matka,

– ojciec,

– opiekun faktyczny dziecka (czyli osoba, która faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem i wystąpiła z wnioskiem do sądu o przysposobienie dziecka),

– opiekun prawny dziecka, a zatem osoby, które mogą sprawować opiekę nad dzieckiem.

Przy tym należy pamiętać, że świadczenie to przysługuje do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. W momencie więc osiągnięcia przez dziecko 18. roku życia nie można pobierać już na nie świadczenia wychowawczego.

Świadczenie powszechnie nazywane jest „500 plus”, ponieważ na dziecko przysługuje osobie uprawnionej 500 zł miesięcznie. Jeżeli świadczenie przysługuje za niepełny miesiąc (np. z powodu urodzenia się dziecka w środku miesiąca, ukończenia przez nie 18. roku życia w trakcie trwania danego miesiąca), to świadczenie obliczane jest proporcjonalnie do liczby w miesiącu, w jakim przysługiwało prawo do tego świadczenia.

Możliwość pobierania tego świadczenia zależy od kilku czynników.

Najpierw omówmy sytuację osób lub rodzin, które mają więcej niż jedno dziecko. W ich przypadku świadczenie będzie przysługiwało na drugie i każde kolejne dziecko bez względu na wysokość dochodów. Do otrzymania świadczenia wystarczy więc złożenie wniosku.

Co jednak z osobami lub rodzinami, które mają jedno dziecko? A czy jest możliwość otrzymania świadczenia także na pierwsze dziecko?

W przypadku takich rodzin lub osób też jest możliwość ubiegania się o świadczenie wychowawcze omawiane wyżej. Przepisy mówią generalnie o „pierwszym dziecku”, jednak pod tym pojęciem należy rozumieć jedyne lub najstarsze dziecko w rodzinie w wieku do ukończenia 18. roku życia; w przypadku dzieci urodzonych tego samego dnia, miesiąca i roku, będących najstarszymi dziećmi w rodzinie w wieku do ukończenia 18. roku życia, pierwsze dziecko oznacza jedno z tych dzieci wskazane przez osobę ubiegającą się o świadczenie wychowawcze.

W przypadku pierwszego lub jedynego dziecka istotna jest wysokość dochodu na osobę w rodzinie.

Świadczenie wychowawcze przysługuje mianowicie na pierwsze (lub na jedyne dziecko) osobom uprawnionym wskazanym powyżej, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 800,00 zł.

Została też przewidziana sytuacja, kiedy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne. W tym przypadku rodzina może liczyć na uprzywilejowane traktowanie, gdyż świadczenie wychowawcze przysługuje na pierwsze dziecko, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1 200,00 zł. Rodzina z niepełnosprawnym dzieckiem może więc otrzymać świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko (bez względu na to, czy właśnie to dziecko czy którekolwiek kolejne ma orzeczenie o niepełnosprawności), przy wyższym dochodzie na osobę w rodzinie.

Należy pamiętać, że obliczając wysokość dochodu na osobę w rodzinie, bierzemy pod uwagę dochody netto. Należy tu stosować zasady przyjmowane przy obliczaniu dochodu do otrzymania świadczeń rodzinnych (tj. Zasiłku rodzinnego oraz dodatków do niego itp.).

Pod uwagę bierze się dochody za rok kalendarzowy poprzedzający rok złożenia wniosku. Wyjątkiem jest tu rok 2016. Osoby składające wniosek i oświadczenia o wysokości dochodu za ten właśnie rok składają informacje o swoich dochodach za rok 2014.

Przewidziane są też sytuacje, kiedy nastąpiła utrata dochodu w stosunku do poprzedniego roku oraz gdy nastąpiło uzyskanie dodatkowego dochodu w stosunku do poprzedniego roku kalendarzowego. Takie sytuacje należy bezwzględnie zgłosić podczas składania wniosku lub jeśli sytuacja materialna zmieniła się w trakcie pobierania świadczenia – w momencie nastąpienia tej zmiany.

Jak to wygląda w praktyce?

Jeśli osoba lub rodzina posiada dwoje niepełnoletnich dzieci, to będzie mogła otrzymać (po złożeniu prawidłowo wypełnionego wniosku) 500 zł na drugie dziecko, a jeśli dochód na osobę w tej rodzinie nie przekracza 800 zł na osobę (lub 1200 zł, gdy w rodzinie jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności), to otrzyma 1000 zł (po 500 zł na każde dziecko). Odpowiednio, jeśli rodzina ma troje niepełnoletnich dzieci, to rodzina lub osoba uprawniona otrzyma 1000 zł, a jeśli nie przekracza progów dochodowych wskazanych powyżej, to otrzyma 1500 zł i tak dalej.

Co jednak w sytuacji, kiedy pierwsze dziecko kończy 18 lat. Wówczas w świetle obowiązujących przepisów przestaje ono jak gdyby być dzieckiem w rozumieniu przepisów, a tzw. „pierwszym dzieckiem” staje się kolejny potomek.

Jednakże dziecko do 25. roku życia, które nadal mieszka z rodzicami i pozostaje na ich utrzymaniu, jest uwzględniane przy obliczaniu dochodu na osobę w rodzinie. Dzięki temu (jeśli dochód rodziny będzie mniejszy na osobę niż odpowiednio 800 lub 1200 zł), to jego młodszy brat lub siostra może nadal otrzymywać wsparcie. Jeśli mimo to dochód na osobę w rodzinie jest wyższy, świadczenie nie będzie przysługiwało na drugie dziecko (najstarsze niepełnoletnie), a będzie przysługiwało na ewentualne trzecie i kolejne.

Należy też wspomnieć o sytuacjach, kiedy świadczenie wychowawcze nie przysługuje. Ma to miejsce, jeżeli:

– dziecko pozostaje w związku małżeńskim;

– dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;

– pełnoletnie dziecko ma ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko;

– członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia wychowawczego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Uwaga!

W razie wydatkowania niezgodnego z celem.

W przypadku gdy osoba uprawniona do otrzymywania świadczenia wychowawczego marnotrawi wypłacane jej świadczenie lub wydatkuje je niezgodnie z celem, wójt (burmistrz lub prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce zamieszkania uprawnionego przekazuje należne osobie świadczenie wychowawcze w całości lub w części w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.

Dominika Buchalska, adwokat

Błąd: Nie znaleziono pliku licznika!Szukano w Link do folderu liczników

Artykuł publikowany w ramach projektu „TYFLOSERWIS 2016 - INTERNETOWY SERWIS INFORMACYJNO-PORADNICZY", dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Dodano: 20-05-2016 12:53:19