Bezpłatne leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne dla seniorów - Dominika Buchalska

Od 1 września 2016 roku zaczął obowiązywać wykaz leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobów medycznych, które są dostępne za darmo dla osób po ukończeniu 75. roku życia. W niniejszym materiale przedstawimy podstawę prawną tej regulacji oraz podstawowe informacje w tej dziedzinie.

W roku 2016 została znowelizowana ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581, z późn. zm.). Zmiana ta wprowadziła nowy przepis artykułu 43a, który stanowi o prawie do bezpłatnego zaopatrzenia w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne w stosunku do osób starszych.

Komu dokładnie należy się owo bezpłatne zaopatrzenie?

Otóż, jak już zostało to wskazane powyżej, sprawa dotyczy świadczeniobiorców, którzy ukończyli 75. rok życia. W tym miejscu należy wyjaśnić, że wyżej wskazana ustawa do świadczeniobiorców zalicza między innymi osoby objęte powszechnym – obowiązkowym i dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym, a także inne (nie ubezpieczone) osoby posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które posiadają obywatelstwo polskie lub uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, których dochód na osobę nie przekracza w przypadku osoby samotnej 634 złotych, a w przypadku rodziny – kwoty 514 złotych na osobę.

A zatem, jeżeli mamy do czynienia z osobą, która ukończyła 75 lat, pobiera emeryturę, to z pewnością dotyczyć jej będzie omawiana materia, gdyż podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu w naszym kraju. Warto nadmienić, że oprócz ubezpieczenia zdrowotnego istotna jest także moment ukończenia 75 lat, ponieważ omawiane uprawnienie będzie należało się od dnia urodzin, w których zainteresowany pacjent skończy właśnie 75. rok życia.

Co dokładnie przysługuje?

Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych stanowi wyraźnie, iż chodzi o bezpłatne zaopatrzenie w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne. Nie są to oczywiście jednak wszystkie lekarstwa, środki spożywcze i wyroby medyczne. Nie chodzi jednak o wszystkie tego typu środki i lekarstwa. Są one ściśle określone i wymienione w wykazie wydawanym przez Ministra Zdrowia.

Taki wykaz obowiązuje od 1 września tego roku. Znajduje się w nim 1129 preparatów i 68 substancji czynnych. Leki z wykazu to najczęściej przepisywane tej grupie wiekowej preparaty wykorzystywane w leczeniu, np. niewydolności serca, nadciśnienia, cukrzycy, astmy, POChP, choroby Parkinsona, schorzeń neurologicznych.

Przy opracowywaniu go zostały wzięte pod uwagę następujące kwestie:

1) zaspokojenie potrzeb zdrowotnych świadczeniobiorców;

2) dostępność i bezpieczeństwo stosowania leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych;

3) roczny limit wydatków przewidziany na ten cel w ustawie budżetowej na dany rok.

Wykaz obejmuje leki, które na podstawie obowiązującego obwieszczenia są obecnie wydawane pacjentom za odpłatnością ryczałtową, 30 procent lub 50 procent.

Wykaz leków wydawanych bezpłatnie odnaleźć można na stronie Ministerstwa Zdrowia: www.mz.gov.pl.

W niniejszym materiale nie będziemy go przytaczać, gdyż jest długi, a ponadto będzie on co pewien czas modyfikowany, uzupełniany, stąd obecny wkrótce może stracić przynajmniej częściowo swoją aktualność.

Aby dokładnie dowiedzieć się, czy lek, który zażywamy będzie dostępny bezpłatnie, należy udać się do swojego lekarza rodzinnego – lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

Jak uzyskać darmowe zaopatrzenie w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia oraz wyroby medyczne?

By otrzymać lek za darmo, musimy udać się do swojego lekarza rodzinnego, ponieważ zaopatrzenie w leki bezpłatne odbywać się będzie na podstawie recepty. Receptę taką może wystawić:

1) lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, z którym Fundusz zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo który jest zatrudniony lub wykonuje zawód u świadczeniodawcy, z którym Fundusz zawarł umowę o udzielanie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej:

a) posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny rodzinnej lub

b) odbywający szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie medycyny rodzinnej, lub

c) posiadający specjalizację II stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej, lub

d) posiadający specjalizację I stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej, lub

e) posiadający specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych, lub

f) posiadający specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie pediatrii w zakresie swoich kwalifikacji potwierdzonych odpowiednimi dokumentami;

2) pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej albo

3) lekarz posiadający prawo wykonywania zawodu, który zaprzestał wykonywania zawodu i wystawił receptę dla siebie albo dla małżonka, wstępnych lub zstępnych w linii prostej oraz rodzeństwa.

Prawa wystawiania recept na bezpłatne lekarstwa nie będą mieli lekarze posiadający inną specjalność niż wskazana wyżej lub lekarze bez specjalizacji. Nie będzie ich więc ich mógł wystawić, np. kardiolog.

Wynika to z tego, że lekarz rodzinny ma za zadanie koordynować całość leczenia i on będzie oceniał, czy lek wydawany bezpłatnie jest dla pacjenta odpowiedni. Musi wziąć przy tym pod uwagę także inne choroby współistniejące i inne zażywane przez pacjenta leki. Taka regulacja ma zdaniem ustawodawcy zapewnić maksymalne bezpieczeństwo pacjentom. Przewiduje się jednak, iż lista uprawnionych lekarzy może wkrótce zostać rozszerzona.

Warto też zauważyć, że prawa do wystawiania recept na bezpłatne zaopatrzenie w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne nie będą też mieli lekarze podstawowej opieki zdrowotnej, którzy wystawiają recepty w ramach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.

Receptę taką winien więc wystawić nasz lekarz, pod opieką którego się znajdujemy. W sytuacji jednak, gdy wybrany w deklaracji przez nas lekarz jest nieobecny (np. z powodu urlopu), receptę na bezpłatne zaopatrzenie w leki może wystawić inny lekarz podstawowej opieki zdrowotnej zatrudniony lub wykonujący zawód w tej samej przychodni – u tego samego świadczeniodawcy. To samo dotyczy lekarza, który prowadzi samodzielnie indywidualną praktykę lekarską – gdy jest nieobecny, receptę może wystawić lekarz go zastępujący w udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

Istotne jest także, że lekarz wystawiający receptę na bezpłatne lekarstwa musi wpisać na niej – w polu „kod uprawnień dodatkowych” – symbol „S”. Bez tego symbolu w aptece nie będzie wydany darmowy lek, nawet jeśli będzie to lek z listy darmowych leków, a pacjent okaże dowód osobisty na potwierdzenie, że należy do grupy uprawnionej do bezpłatnego zaopatrzenia w ten produkt. Recepty takiej nie może uzupełnić farmaceuta, trzeba będzie ponownie udać się do swojego lekarza.

W tym miejscu należy jeszcze nadmienić, że bezpłatne leki przysługują uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla osób po ukończeniu 75. roku życia tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach. Recepty na bezpłatne leki będzie można zrealizować w każdej aptece. Nie będzie jakichś szczególnych wybranych punktów. Przedstawienie recepty oznaczonej symbolem „S” będzie powodowało obowiązek wydania leków za darmo. Jeśli na jednej recepcie wpisane zostanie więcej niż jeden kod uprawnień dodatkowych, to farmaceuta ma obowiązek wybrać wariant najkorzystniejszy dla pacjenta.

Dominika Buchalska, adwokat

Błąd: Nie znaleziono pliku licznika!Szukano w Link do folderu liczników

Artykuł publikowany w ramach projektu „TYFLOSERWIS 2016 - INTERNETOWY SERWIS INFORMACYJNO-PORADNICZY", dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Dodano: 17-09-2016 18:07:06