Technologia pomocna w podróży

Wiele osób, po utracie wzroku niechętnie opuszcza własny dom, ogranicza się jedynie do poruszania po kilku dobrze poznanych trasach: z domu do pracy, do sklepu osiedlowego, do najbliższych znajomych. Czują one zrozumiały lęk przed nieznaną przestrzenią. Podstawowa samodzielność w przemieszczaniu się jest jedną z umiejętności dających tyleż praktycznych korzyści ile wiary we własne możliwości. Wiary trudnej do przecenienia szczególnie po utracie wzroku.

Współczesna technologia pomaga w tym przypadku, a po jej dobrym opanowaniu można sobie stosunkowo dobrze radzić nawet w całkowicie nieznanym terenie. Najważniejsze jest jedno – żadna technologia nie zastąpi solidnej rehabilitacji – wielu godzin pracy samodzielnej i z instruktorem orientacji przestrzennej. Wyuczenia poprawnej techniki chodzenia z laską lub psem, wyobraźni przestrzennej, umiejętności odnajdywania słuchem obiektów, określania kierunku na podstawie jadących ulicą samochodów itp. Od białej laski lub psa przewodnika technologia nas nie uwolni.

Poniższe informacje nie zawierają nazw urządzeń lub aplikacji. Nie promują żadnej z nich, a jedynie pokazują, jakie możliwości są dostępne. Pragniemy pokazać, że technologia sama w sobie daje pewien potencjał możliwości, z którego różni projektanci korzystają według własnego rozumienia potrzeb użytkowników. Tworzą oni zarówno urządzenia specjalizowane, jak i aplikacje na nowoczesne telefony.

Geolokalizacja GPS

Obecnie dostępne narzędzia pozwalają orientować się w przestrzeni w dość ogólnym rozumieniu. Bazujące zwykle na geolokalizacji GPS urządzenia lub aplikacje na telefon pozwalają nam określić własne położenie względem punktów, którymi są skrzyżowania, przystanki, sklepy, bankomaty i wiele innych. Są one pobierane z Internetu lub wprowadzane samodzielnie przez użytkownika. Lokalizacja taka nie jest bardzo dokładna – w terenie zabudowanym błąd może wynosić nawet 50 metrów, choć na ogół jest mniejszy. Nie pomoże nam to zlokalizować wejścia do sklepu czy przejścia dla pieszych. Od tego jest laska lub pies i sumiennie wyuczone techniki poznane w czasie pracy z instruktorem orientacji przestrzennej. Lokalizacja taka pomoże nam jednak określić, czy jesteśmy od obiektów w niewielkiej odległości, czy zmierzamy we właściwym kierunku. Czy zbliżamy się, czy oddalamy od interesującego nas punktu.

Narzędzia takie zwykle podają odległość do wybranego punktu i kierunek. Kierunek może być podawany w systemie zegarowym (dwunasta jest przed nami, trzecia po prawej itd.) lub – dla bardziej wprawnych – kierunkiem geograficznym podanym nazwą (np. południowy wschód) lub kątem (np. 130 stopni). To jest naprawdę bardzo użyteczne i nawet niewielka praktyka pozwala każdemu dobrać najdogodniejszy dla niego sposób informowania.

W zależności od wykorzystywanego urządzenia lub aplikacji na telefon możemy korzystać z punktów wprowadzonych samodzielnie lub dodatkowo z punktów pobranych z Internetu. W sieci można znaleźć miliony punktów dla tysięcy miejsc. Nierzadko narzędzia umożliwiają łączenie punktów w trasy, przesyłanie tych danych znajomym, informowanie o osiągnięciu celu oraz mają wiele, wiele innych użytecznych cech.

Podsumowując – narzędzia bazujące na GPS pozwalają orientować się w przestrzeni poprzez wskazanie odległości i kierunku do znanych punktów, pozwalają tworzyć trasy. Takie informacje w połączeniu ze znajomością mapy terenu są bardzo użyteczne.

Nawigacja

Wyższym etapem pracy z narzędziami wspierającymi poruszanie jest korzystanie z nawigacji. Na udźwiękowionym telefonie można taką aplikację uruchomić. Wybór trybu pieszego lub z użyciem komunikacji publicznej jest tu konieczny. Aplikacja po wprowadzeniu punktu docelowego i początkowego (o ile jest inny niż ten, w którym się znajdujemy) może zaplanować podróż i w jej trakcie udzielać wskazówek głosem. Może też zaplanować, czyli zaproponować trasę, po której najdogodniej można osiągnąć cel z wykorzystaniem lub bez komunikacji zbiorowej. Po uruchomieniu nawigacji udzielane są na ogół głosowe wskazówki prowadzące piechura do celu. Tu ponownie warto wspomnieć, że dokładność nie jest duża i komunikaty należy traktować orientacyjnie. Polecenie „skręć w lewo” oznacza, że w niedużej odległości znajduje się skręt, który musimy odnaleźć tradycyjnymi metodami.

Na ogół aplikacje nawigacyjne uwzględniają komunikację publiczną w planowaniu trasy. Wyszukują w rozkładach jazdy dogodne połączenia. Jeżeli tylko komunikacja publiczna funkcjonuje według rozkładu, to warto z takiej możliwości korzystać.

Rozkłady jazdy

Udźwiękowione telefony z dostępem do Internetu to znakomity sposób na poznanie rozkładów jazdy komunikacji publicznej. Niektóre aplikacje oprócz „zwykłego” dostępu do tych informacji posiadają udogodnienia polegające na wyszukiwaniu przystanków najbliżej położonych. Ta użyteczna funkcja pozwala bardzo szybko zapoznać się z odjazdami z przystanku, na którym się znajdujemy. Dodatkowo, podczas jazdy mogą sygnalizować mijane przystanki lub zaalarmować nas o zbliżaniu się do wskazanego wcześniej.

Kierunki świata

Posługiwanie się kierunkami świata to dość podstawowa umiejętność. Łatwo zrozumieć, dlaczego informacje podawane przez aplikacje nawigacyjne posługują się nimi. Jak zatem technologia może być pomocna w tym przypadku? Okazuje się to dość proste. Współczesne udźwiękowione telefony zwykle udostępniają aplikacje zamieniające telefon w udźwiękowiony kompas. Dzięki temu można łatwo zorientować się, w jakim kierunku świata prowadzi droga, czy wyjście z przejścia podziemnego jest tym, którego szukamy. Poza aplikacjami na telefon, kompasy występują jako urządzenia odrębne.

Obraz na odległość

Możliwość wykonywania połączeń wideo to swoiste koło ratunkowe dla zagubionego podróżnika. Jeżeli nie ma nikogo w pobliżu, można je wykorzystać, aby zapytać znajomego, gdzie się znajdujemy. Niestety, nie wolno robić tego w ruchu – to bardzo niebezpieczne. Nie można zdalnego obserwatora obciążać odpowiedzialnością za wskazówki udzielone na tak niepewnej podstawie, jaką jest obraz z kamery telefonu.

Trudności

Technologia jest pomocna w poruszaniu się – to niewątpliwe. Niestety, opisane narzędzia bazują na nowoczesnych telefonach i wbudowanych w nie funkcjach dostępnościowych. Konieczne jest dobranie aplikacji realizującej pożądane funkcje, wygodnej i w pełni lub wystarczająco dostępnej. W każdym jednak przypadku, w czasie poruszania się trzeba wsłuchiwać się we wskazówki płynące z telefonu, konieczne jest uruchamianie aplikacji, wpisywanie danych itp. Manipulowanie przy telefonie może stanowić znaczną trudność. Bywa niebezpieczne, odwracając uwagę od koniecznej, czujnej obserwacji terenu. Sprawdza się znakomicie, gdy spokojnie siedzimy w autobusie, gorzej, jeżeli poruszamy się pieszo.

Warto jest poświęcić dużo czasu na próby, na szukanie najwygodniejszych subiektywnie rozwiązań. W przypadku urządzeń, warto zasięgnąć opinii innych użytkowników przed zakupem. W przypadku aplikacji na telefon, korzystne jest, aby próby przeprowadzić na darmowych, zwykle uproszczonych ale dających możliwość sprawdzenia wersjach. Jeżeli darmowe „próbki” nie są dostępne, należy – podobnie jak przed zakupem specjalizowanych urządzeń – skorzystać z doświadczeń innych użytkowników.

Jan Szuster, inżynier elektronik, prezes Firmy „Pirs Creative Lab”

Błąd: Nie znaleziono pliku licznika!Szukano w Link do folderu liczników

Artykuł publikowany w ramach projektu TYFLOSERWIS - INTERNETOWY SERWIS INFORMACYJNO-PORADNICZY dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Dodano: 18-08-2015 13:16:43