Kompendium na temat karty parkingowej i miejsc do parkowania - Krzysztof Wiśniewski

Jedną z kwestii, która milionom kierowców w naszym kraju spędza sen z powiek, jest problem zaparkowania samochodu. U posiadaczy czterech kółek powoduje on gwałtowne skoki ciśnienia, wpływa na znacznie częstsze używanie wulgaryzmów oraz generuje inne nieprzyjemne sytuacje. Mimo licznych kampanii społecznych miejsc parkingowych w wielu polskich miastach jest wciąż jak na lekarstwo, a samochodów przybywa. Część podróżnych przesiada się do komunikacji miejskiej, ale nie wszyscy mogą sobie na to pozwolić. Dodatkowo trwająca pandemia przyczyniła się do rezygnacji z transportu zbiorowego z obawy o swoje zdrowie. Jednym słowem, kto ma samochód, ten raczej woli się nim przemieszczać.

W przypadku osób z niepełnosprawnościami kwestia wyboru środka transportu również zależy od wielu indywidualnych uwarunkowań. Faktem jest, że część z tych osób korzysta z samochodu, będąc ich kierowcami, a inna grupa jest wyłącznie pasażerami. W przypadku jednych i drugich bardzo istotne bywa miejsce zatrzymania pojazdu, dlatego jako jedno z rozwiązań legislacyjnych wspierających osoby z niepełnosprawnościami wprowadzono kartę umożliwiającą parkowanie na specjalnie oznaczonych do tego celu miejscach.

Niebieskie miejsca parkingowe, tzw. „koperty”, są wyznaczone dla osób niepełnosprawnych korzystających z samochodów osobowych lub dla kierowców, którzy przewożą pasażerów z niepełnosprawnością. Do pozostawienia auta na tego typu stanowisku uprawnia karta parkingowa.

Miejsca parkingowe dla osób z niepełnosprawnościami, znajdujące się jak najbliżej punktu docelowego, pomagają w pewnym stopniu pokonywać bariery architektoniczne i usprawniają przemieszczanie się. To nie tylko kwestia etyki, ale również reguły wynikające z przepisów prawnych. Przyjmuje się, że udogodnienia przy zatrzymywaniu pojazdów służą głównie osobom z niepełnosprawnością ruchową, jednak niewidomi również chętnie korzystają z tego przywileju.

Karta parkingowa w polskim systemie prawnym istnieje od 1997 roku, czyli od wejścia w życie kodeksu drogowego. Zyskała ona dużą popularność. Jednak w związku ze wspomnianym we wstępie deficytem miejsc parkingowych pojawiło się wiele sygnałów, z których wynikało, że dużo osób korzysta z tego dokumentu bezprawnie. Dość przypomnieć, że pierwotnie karty parkingowe były wydawane na czas nieokreślony, zatem z omawianego dokumentu korzystało nieraz kilka pokoleń. Postanowiono więc znowelizować przepisy dotyczące przyznawania kart parkingowych dla osób niepełnosprawnych oraz dla placówek zajmujących się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób z niepełnosprawnościami.

Zapraszam do lektury poniższego opracowania, które szczegółowo omawia przepisy dotyczące karty parkingowej, procedurę uzyskania tego dokumentu, a także regulacje prawne dotyczące miejsc wyznaczonych do parkowania pojazdów.

 

Co to jest karta parkingowa?

Karta parkingowa jest dokumentem, który wielu osobom niepełnosprawnym ułatwia funkcjonowanie w przestrzeni publicznej. Osoba kierująca pojazdem samochodowym oznaczonym kartą parkingową lub przewożąca osobę z niepełnosprawnością może nie stosować się do niektórych znaków drogowych dotyczących zakazu ruchu lub postoju, a co za tym idzie zatrzymywać się na specjalnie wyznaczonych miejscach. Powyższa regulacja dotyczy również pojazdów należących do placówek zajmujących się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych mających znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się, o ile mają one karty parkingowe.

Warto podkreślić, że osoby z niepełnosprawnościami posiadające karty parkingowe wydane za granicą również mają prawo do korzystania z omawianych przywilejów.

Do znaków drogowych dotyczących zakazu ruchu lub postoju, do których nie musi stosować się posiadacz karty parkingowej zaliczamy: zakaz ruchu, zakaz wjazdu pojazdów silnikowych (B-3), autobusów (B-3a), motocykli (B-4) i motorowerów (B-10). Wspomnianych osób nie dotyczą także znaki zatrzymywania (B-35, B-37, B-38, B-39). Wyjątkiem wśród znaków postoju są te, które opatrzone są tabliczką „Dotyczy także niepełnosprawnych”. W wypadku poruszania się niezgodnie ze znakami należy zachować szczególną ostrożność.

Trzeba pamiętać, że kartę parkingową umieszcza się za przednią szybą pojazdu samochodowego, a jeśli nie ma on przedniej szyby – w widocznym miejscu w przedniej części pojazdu, w sposób eksponujący widoczne zabezpieczenia karty oraz umożliwiający odczytanie jej numeru i daty ważności.

Karta parkingowa jest wydawana wyłącznie osobie zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się oraz osobie niepełnosprawnej, która nie ukończyła 16. roku życia mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.

Uprawnienie dotyczy osób, które w orzeczeniu mają wpisany jeden z następujących symboli niepełnosprawności: 04-O – choroby narządu wzroku, 05-R – upośledzenie narządu ruchu, 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia oraz 10-N – choroby neurologiczne.

Uwagę zwraca konieczność posiadania wskazania znacznie ograniczonej możliwości samodzielnego poruszania się. Jest to najistotniejsza przesłanka brana pod uwagę przy rozpatrywaniu wniosku o przyznanie karty parkingowej. Wskazanie do wydania tego dokumentu musi znajdować się w orzeczeniu o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Jeśli takiej przesłanki nie ma, karta nie będzie przysługiwała.

Należy pamiętać, że osoby niewidome zaliczone do znacznego stopnia niepełnosprawności, które posiadają orzeczenia wydane przed 1 lipca 2014 roku z wpisanym symbolem przyczyny niepełnosprawności 04-O (choroby narządu wzroku) zawierające wskazanie do karty parkingowej mogą „wyrobić” sobie ten dokument bez konieczności uzyskiwania nowego orzeczenia. Z kolei osoby niewidome z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności posiadające orzeczenia wydane przed 1 lipca 2014 roku muszą ubiegać się o nowe orzeczenie. Przed koniecznością weryfikacji swoich orzeczeń stanęły również dzieci niewidome, które nie ukończyły 16. roku życia i mają orzeczenia o niepełnosprawności wydane przed 1 lipca 2014 roku.

Karty parkingowe przyznawane są wyłącznie na czas określony. Osobie niepełnosprawnej uprawnienie to wydaje się na okres ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Maksymalny termin ważności karty wynosi 5 lat. W przypadku śmierci osoby uprawnionej do korzystania z tego dokumentu traci on ważność.

 

Karta parkingowa dla placówek

Kartę parkingową wydaje się placówce zajmującej się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych mających znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.

W przypadku wspomnianych instytucji dokument wystawia się na okres 3 lat. Jeśli placówka ta zaprzestanie korzystania z karty parkingowej, musi ją zwrócić do powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.

 

Tryb wydawania karty parkingowej

Podstawą prawną określającą szczegółowe przepisy związane z omawianym dokumentem jest Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2014 roku w sprawie wzoru oraz trybu wydania i zwrotu kart parkingowych.

Mając orzeczenie ze wskazaniem przysługującej karty parkingowej, można złożyć wniosek w dowolnym powiatowym lub miejskim zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności. Organem uprawnionym do wydawania dokumentu jest przewodniczący powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. Aby uzyskać kartę parkingową, osoba zainteresowana powinna złożyć stosowny wniosek do przewodniczącego zespołu. Robi to osobiście, a jeśli nie ukończyła 18. roku życia lub jest ubezwłasnowolniona, o kartę wnioskują jej rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie. Jeśli chodzi o instytucję zajmującą się rehabilitacją, opieką czy edukacją osób z niepełnosprawnościami, wniosek składa osoba upoważniona do reprezentowania placówki.

Do wniosku osoby niepełnosprawnej należy dołączyć:

1. jedną fotografię o wymiarach 35 mm x 45 mm odzwierciedlającą aktualny wizerunek osoby, której wniosek dotyczy, przedstawiającą tę osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami; (fotografię z nakryciem głowy mogą mieć wyznawcy religii, zgodnie z którą nosi się tradycyjny element ubioru osłaniający włosy, jeśli w dowodzie osobistym lub paszporcie również posiadają takie zdjęcie; z kolei drugi warunek nie dotyczy osób, które muszą mieć ciemne szkła w okularach ze względu na wadę wzroku);
2. dowód uiszczenia opłaty za wydanie karty parkingowej (aktualnie 21 zł);

Składając wniosek o kartę parkingową, należy przedstawić do wglądu oryginał prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności, o stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień wraz z zaleceniem dotyczącym karty parkingowej.

W czasie pandemii koronawirusa osoby z niepełnosprawnością mogą składać wnioski o przyznanie karty parkingowej za pośrednictwem Poczty Polskiej. Również drogą pocztową karta parkingowa może być odesłana. Jest to rozwiązanie tymczasowe, które przestanie obowiązywać trzy miesiące od ustania epidemii.

Do wniosku placówki dołącza się dowód uiszczenia opłaty za wydanie karty. W przypadku placówek obowiązuje zasada, zgodnie z którą na jeden pojazd wykorzystywany do przewozu osób niepełnosprawnych wydaje się jedną kartę.

W przypadku spełnienia warunków do otrzymania karty parkingowej przewodniczący zespołu w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku informuje osobę niepełnosprawną lub placówkę o terminie i miejscu odbioru karty.

 

Miejsca parkingowe dla niepełnosprawnych a strefy płatnego parkowania

Chociaż karta parkingowa osoby z niepełnosprawnością jest dokumentem międzynarodowym, to już zasady korzystania z miejsc postojowych w strefach płatnego parkowania ustalane są w drodze uchwały rady miasta lub gminy.

Mając kartę parkingową, należy mieć na uwadze, że w wielu miastach znajdują się strefy płatnego parkowania. O tym, kto jest zwolniony z opłat, decydują samorządy. W każdym mieście panują więc inne zasady. Czasem karta parkingowa wystarczy, aby uniknąć płacenia za postój w strefie płatnego parkowania – tak jest na przykład w Białymstoku. W Częstochowie lub w Bytomiu trzeba zapłacić lub wyrobić odpowiedni identyfikator, aby parkować za darmo, tam gdzie to kosztuje. Z kolei w Gliwicach darmowe parkowanie możliwe jest tylko na kopertach. W niektórych miejscowościach bezpłatny dostęp do stref płatnego parkowania przewidziany jest tylko dla mieszkańców. Istnieje też rozwiązanie, dzięki któremu posiadacz karty parkingowej nie płaci jedynie za kilka pierwszych godzin. Czasem darmowe jest tylko 60 minut, gdzie indziej można wykupić miesięczny abonament itp. Mając na uwadze tę różnorodność, przed planowaną wizytą w danej miejscowości zawsze warto sprawdzić aktualne przepisy dotyczące stref płatnego parkowania

 

Miejsce parkingowe dla osoby z niepełnosprawnością

Warto teraz zapoznać się z regulacjami dotyczącymi miejsc parkingowych zwanymi kopertami. Przede wszystkim powinny one posiadać odpowiednie wymiary i oznakowanie. Dzięki temu można będzie zaparkować samochód na specjalnie wyznaczonym do tego stanowisku, jak najbliżej miejsca docelowego.

Podstawą prawną dotyczącą parkingów dla osób niepełnosprawnych jest treść Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Przywołane rozporządzenie wyraźnie stanowi, iż przy zagospodarowywaniu działki budowlanej należy wyodrębnić miejsce postojowe dla samochodów użytkowników stałych i przebywających na danym terenie okresowo, w tym dla pojazdów, z których korzystają osoby niepełnosprawne.

Miejsce parkingowe dla niepełnosprawnych musi znajdować się w odległości nie mniejszej niż 5 metrów od okien budynku. Takie stanowisko postojowe wymaga również odpowiedniego oznaczenia. W wielu miastach w Polsce postój na tych specjalnie wydzielonych stanowiskach jest bezpłatny.

Liczba miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych poruszających się samochodami osobowymi jest określona w zależności od ogólnej liczby miejsc na całym parkingu:

• jedno miejsce parkingowe dla niepełnosprawnych – gdy liczba wszystkich stanowisk wynosi od 6 do 15;
• dwa miejsca parkingowe – gdy liczba stanowisk wynosi 16–40;
• trzy miejsca parkingowe – gdy liczba stanowisk wynosi 41–100;
• 4% ogólnej liczby stanowisk – jeżeli ogólna liczba miejsc parkingowych wynosi więcej niż 100.

Omawiane miejsce postojowe powinny posiadać odpowiednie wymiary. Według § 21. 1. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – miejsca postojowe dla samochodów osobowych użytkowanych przez osoby niepełnosprawne powinny mieć co najmniej 3,6 metra szerokości i 5 metrów długości. Jeśli takie stanowiska postojowe zlokalizowane są wzdłuż jezdni, wówczas szerokość ma pozostać taka sama, jednak długość musi wynosić co najmniej 6 metrów.

 

Jak powinno wyglądać oznaczenie takiego miejsca?

Oznaczenie stanowiska parkingowego dla osób niepełnosprawnych jest określone w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. W celu oznaczenia miejsca przeznaczonego na postój pojazdów stosuje się znaki pionowe: D-18 „parking”, D-18a „parking – miejsce zastrzeżone”, D-18b „parking zadaszony”. By zaakcentować miejsce dla osoby niepełnosprawnej, używa się właśnie oznaczenia D-18a „miejsce zastrzeżone” (z literą P i rysunkiem koperty w prawym dolnym rogu).

W razie potrzeby wyznaczenia miejsca postoju tylko dla pojazdu samochodowego uprawnionej osoby z niepełnosprawnością lub przewożącego taką osobę, wraz z wyżej wymienionymi znakami pionowymi umieszcza się tabliczkę T-29. Jest to biała tabliczka z czarnym symbolem osoby siedzącej na wózku.

Natomiast znaki poziome P-18 „stanowisko postojowe” i P-20 „koperta” wyznaczają miejsce przeznaczone na postój pojazdów. Znak P-18 stosuje się w celu wyznaczenia miejsc postoju na części jezdni i chodnika oraz na parkingach bez ustalonych konstrukcyjnie stanowisk. Stanowiska przeznaczone dla samochodów osób z niepełnosprawnością, oznaczone znakiem poziomym P-18 uzupełnionym symbolem osoby niepełnosprawnej (znak P-24) zaleca się dodatkowo oznaczać tabliczką do znaków drogowych pionowych T-29, informującą o miejscu przeznaczonym dla pojazdu samochodowego uprawnionej osoby. W przypadku stanowiska ustalonego konstrukcyjnie na postój jednego pojazdu nie stosuje się znaku poziomego P-18 (nie wyznacza się miejsca postoju pojazdu znakiem poziomym).

Ponadto w celu oznaczenia stanowiska postojowego przeznaczonego do wyłącznego użytkowania przez niektórych uczestników ruchu stosuje się znak poziomy P-20 „koperta”. W przypadku przeznaczenia stanowisk postojowych dla osób z niepełnosprawnością należy wewnątrz „koperty” umieścić symbol osoby niepełnosprawnej (znak P-24). Ponadto dopuszczone jest stosowanie znaku P-20 samodzielnie bez znaku pionowego D-18a. Natomiast przepisy mówią, że wszystkie miejsca parkingowe powinny być pomalowane na niebiesko.

Warto wspomnieć jeszcze o nawierzchni miejsc parkingowych. Zgodnie z przepisami należy je lokalizować na nawierzchni utwardzonej (równej i gładkiej o prawidłowym spadku podłużnym i poprzecznym), wykonanej z betonu asfaltowego (nawierzchni bitumicznej) lub z betonu cementowego.

• Nie zaleca się stosowania nawierzchni brukowanych wykonanych z kostki kamiennej. Jest ona dopuszczalna jedynie w sytuacji, gdy nawierzchnia ta stanowi element zabytkowy. Miejsce parkingowe może mieć również nawierzchnię ażurową, jednak w tym przypadku stanowisko postojowe dla osób z niepełnosprawnościami musi mieć nawierzchnię bez otworów.
• W przypadku parkingów o nawierzchni gruntowej zaleca się utwardzenie przynajmniej miejsca na kopertę wraz z dojściem do twardej nawierzchni drogi lub chodnika. Parkingi ziemne dopuszcza się tylko w wypadku kopert zlokalizowanych na terenach przyrodniczo chronionych takich jak parki i lasy.

Należy je wzmacniać geokratami stalowymi lub z tworzyw sztucznych o wymiarze/średnicy „oczka” ≤ 2 cm. Jak łatwo zauważyć w przypadku opisanych regulacji często pojawia się słowo „zaleca się”, co oznacza iż mają one słabszą moc oddziaływania.

Mam nadzieję, że powyższe opracowanie pomoże Czytelnikom w lepszym rozeznaniu się w kwestii uzyskiwania kart parkingowych oraz prawidłowym oznaczaniu miejsc parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami.

Krzysztof Wiśniewski

 

Błąd: Nie znaleziono pliku licznika!Szukano w Link do folderu liczników

Artykuł publikowany w ramach projektu „TYFLOSERWIS 2018–2021 INTERNETOWY SERWIS INFORMACYJNO-PORADNICZY", dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Dodano: 26-02-2021 15:39:19