Czynności cywilnoprawne oraz podatki lokalne ze zwolnieniami dla osób niewidomych - Krzysztof Wiśniewski

W jednym z poprzednich tekstów pisałem o uldze rehabilitacyjnej przewidzianej w ramach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak się jednak okazuje, ulgi podatkowe dla osób niewidomych znajdują się również w innych aktach prawnych. Poniżej opiszę regulacje, które zawierają przepisy zwalniające osoby z dysfunkcją wzroku z innych danin na rzecz państwa i samorządu lokalnego.

 

Zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych

Podatek od czynności cywilnoprawnych, w skrócie zwany PCC, to obowiązująca w polskim systemie podatkowym opłata skarbowa obejmująca swym zasięgiem czynności prawne, które nie zostały obciążone podatkiem VAT. Najważniejszą regulacją dla tego rodzaju opodatkowania jest ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 815).

 

Zgodnie z art. 1 wskazanej ustawy PCC należy zapłacić od następujących czynności prawnych:

• umowa sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowa darowizny,
• umowa dożywocia,
• umowa o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowa depozytu nieprawidłowego oraz umowa spółki.

 

Należy pamiętać, iż podatek od czynności prawnych należy opłacić w razie zmiany wymienionych wyżej umów, gdy zmiany te powodują podwyższenie podstawy opodatkowania, a także w wypadku, gdy zapadło orzeczenie sądowe lub zawarto ugodę, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak wymienione czynności cywilnoprawne.

Jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach albo na stronach, to płacą one podatek solidarnie.

 

Zgodnie z art. 8 pkt 6 omawianej ustawy z podatku od czynności cywilnoprawnych zwolnione są osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj dysfunkcji, oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu, nabywające na potrzeby własne sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe.

 

Z omawianej ulgi skorzystają również osoby posiadające orzeczenia równoważne wydane przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Do takich orzeczeń zaliczamy:

1. orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji oraz orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, które jest traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;

2. orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy, które jest równoważne do orzeczenia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;

3. orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy oraz orzeczenie o celowości przekwalifikowania, równoważne z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.

Osoby, które przed dniem 1 stycznia 1998 roku zostały zaliczone do jednej z trzech grup inwalidzkich, mogą skorzystać z omawianej ulgi, o ile takie orzeczenie nie utraciło swojej mocy prawnej.

 

Podatki i opłaty lokalne

Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1170, ze zm.) jest aktem prawnym zezwalającym gminom na wprowadzanie podatków i opłat obowiązujących wyłącznie na ich obszarze. Rada gminy może również określać wysokość wspomnianych danin publicznych. Przytoczona ustawa zawiera ponadto regulacje, które pewnym grupom obywateli przyznają ulgi bądź zwolnienia od podatków lokalnych. Wspomnianych regulacji gminy nie mogą kwestionować zgodnie z zasadą, iż akt prawny niższego rzędu – uchwała rady gminy nie może stać w sprzeczności do aktu prawnego wyższego rzędu, jakim jest ustawa.

 

Zwolnienie z opłaty od posiadania psów

Art. 18a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych stanowi, iż rada gminy może wprowadzić na swoim terenie opłatę od posiadania psów. Kwoty tej nie pobiera się od osób, które mają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (w rozumieniu przepisów ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych mających jednego psa, a także od osób niepełnosprawnych niezależnie od posiadanego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności z tytułu posiadania psa asystującego. Orzeczenie równoważne również stanowi podstawę do skorzystania ze zwolnienia. Warto podkreślić, że za każdego kolejnego psa trzeba zapłacić podatek (bez względu na posiadane orzeczenie o stopniu niepełnosprawności). Ministerstwo finansów ustala maksymalną kwotę tej opłaty. W 2020 roku wynosi ona 125,40 zł rocznie za jednego psa.

 

Zwolnienie z opłaty uzdrowiskowej i miejscowej

Akt prawny regulujący kwestie dotyczące podatków i opłat lokalnych zawiera również zwolnienie z opłaty uzdrowiskowej i miejscowej.

Opłata uzdrowiskowa jest daniną pobieraną od osób fizycznych przebywających dłużej niż jeden dzień w celach zdrowotnych, turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach znajdujących się na obszarach, które otrzymały status uzdrowiska na podstawie przepisów zawartych we wspomnianej wyżej ustawie o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych.

 

Przytoczona ustawa wskazuje, iż status uzdrowiska może zostać nadany obszarowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) posiada złoża naturalnych surowców leczniczych o potwierdzonych właściwościach leczniczych;

2) ma klimat o właściwościach leczniczych;

3) na jego obszarze znajdują się zakłady lecznictwa uzdrowiskowego i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego, przygotowane do prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego;

4) spełnia wymagania w stosunku do środowiska;

5) posiada infrastrukturę techniczną w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej, w zakresie transportu zbiorowego, a także prowadzi gospodarkę odpadami.

 

Na liście uzdrowisk możemy znaleźć takie miejscowości jak: Duszniki-Zdrój, Lądek-Zdrój, Ciechocinek, Nałęczów, Krynica-Zdrój, Piwniczna-Zdrój, Szczawnica, Rabka-Zdrój, Konstancin-Jeziorna, Busko-Zdrój, Kamień Pomorski czy Kołobrzeg. Opłatę uzdrowiskową pobiera się za każdy dzień pobytu w takich miejscowościach.

 

Z kolei opłata miejscowa potocznie zwana opłatą klimatyczną jest to podatek pobierany od osób, które w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych przebywają dłużej niż dobę w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach, a także w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano status obszaru ochrony uzdrowiskowej na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych. Status obszaru ochrony uzdrowiskowej może być nadany miejscowości, która wprawdzie na swoim terenie nie ma zakładów lecznictwa uzdrowiskowego i urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego przygotowanych do prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego, ale spełnia pozostałe przesłanki uprawniające do uzyskania statusu uzdrowiska.

 

Analogicznie jak w przypadku opłaty uzdrowiskowej opłatę miejscową uiszcza się za każdy dzień pobytu w takiej miejscowości. Zgodnie z Art. 17 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych powyższych opłat nie pobiera się między innymi od osób niewidomych i ich przewodników. Ustawa nie zawiera definicji osoby niewidomej, jednakże zgodnie z ogólnym rozumieniem przyjętym w polskim ustawodawstwie oraz na podstawie interpretacji wydanej przez Ministerstwo Finansów należy uznać, że „osoba niewidoma” to ta, u której zgodnie z przepisami o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności z powodu wrodzonych lub nabytych wad wzroku (symbol przyczyny niepełnosprawności „04-O”). Orzeczenia równoważne również i w tej sytuacji będą podstawą do zwolnienia.

 

Wprawdzie ustawa nie określa dokumentów, którymi należy poświadczyć prawo do tego zwolnienia, jednak przyjmuje się, że omawiana ulga przysługuje na podstawie dokumentów, z których wynika zaliczenie osoby niewidomej do wyżej wskazanego stopnia niepełnosprawności wraz ze wskazaniem rodzaju dysfunkcji. Należy zatem posiadać do wglądu stosowne orzeczenie lub legitymację osoby niepełnosprawnej.

 

Na zakończenie warto dodać, że wspomnianych opłat nie wymaga się również od osób przebywających w szpitalach na terenie miejscowości pobierających te należności, a także od osób, które płacą podatek od nieruchomości z tytułu posiadania domów letniskowych położonych w miejscowości, w której pobiera się opłatę miejscową albo uzdrowiskową. Zwolnienie dotyczy również zorganizowanych grup dzieci i młodzieży szkolnej.

 

Praktyka pokazuje, że zazwyczaj osoby niewidome nie mają problemów z wyegzekwowaniem opisanej ulgi. Zdarzają się jednak sytuacje, w których kwestionowane jest prawo do zwolnienia z opisanych podatków osób niewidomych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Można również spotkać podmioty, które nie znają omówionych przepisów, a co za tym idzie – żądają od osób niewidomych uiszczenia stosownych opłat. W takich sytuacjach należy odesłać właściciela domu, u którego przebywaliśmy, do odpowiednich organów gminy. Sam znalazłem się kiedyś w takim położeniu, na szczęście pracownicy urzędu gminy poinformowali mojego gospodarza o ustawowych ulgach.

Krzysztof Wiśniewski

Błąd: Nie znaleziono pliku licznika!Szukano w Link do folderu liczników

Artykuł publikowany w ramach projektu „TYFLOSERWIS 2018–2021 INTERNETOWY SERWIS INFORMACYJNO-PORADNICZY", dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Dodano: 29-10-2020 18:49:41