23. sesja Komitetu Praw Osób z Niepełnosprawnościami za nami - Krzysztof Wiśniewski

W jednym z poprzednich tekstów przybliżyłem Państwu Komitet Praw Osób z Niepełnosprawnościami, który monitoruje wszystkie działania dotyczące Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. Teraz zapraszam do lektury sprawozdania z 23. sesji Komitetu, która odbyła się w drugiej połowie minionego roku.

Przypomnę, że Komitet w składzie 18 członków obraduje przeważnie dwa razy w roku. Miejscem spotkań jest Genewa. Jednak ostatnia sesja miała charakter szczególny, ze względu na sytuację epidemiczną została przeprowadzona zdalnie. Był to rzecz jasna pierwszy taki przypadek w historii działania tego zespołu. Okazało się, że nie jest to takie proste, gdyż nie każdy z członków Komitetu posiadał stabilne łącze internetowe. Na szczęście trudności udało się przezwyciężyć i przystąpiono do realizacji poszczególnych punktów posiedzenia.

Komitet przeanalizował i przyjął stanowisko w sprawie siedmiu indywidualnych skarg przekazanych do rozpatrzenia w ramach protokołu fakultatywnego. Ratyfikacja protokołu fakultatywnego daje możliwość składania skargi obywatelom z niepełnosprawnościami w przypadku naruszenia wspomnianej Konwencji.

Komitet rozpatrywał zgłoszenia dotyczące różnych form przemocy wobec osób niepełnosprawnych, zwłaszcza przemocy wobec kobiet z niepełnosprawnościami. Członków Komitetu szczególnie niepokoją przypadki przemocy ze strony funkcjonariuszy organów ścigania. Skargi na tego rodzaju naruszenie Konwencji docierają z różnych stron świata.

Następnie podjęto prace nad przygotowaniem ogólnego komentarza do artykułu 27 Konwencji, dotyczącego prawa do zatrudnienia dla osób z niepełnosprawnościami. Ostateczny tekst komentarza będzie omawiany na 24. sesji Komitetu.

W sprawozdaniu z sesji podkreślono, że osoby z niepełnosprawnościami są jedną z grup najbardziej dotkniętych przez COVID-19. Zdaniem członków Komitetu pandemia zwiększyła dotychczasowe wykluczenie i dyskryminację osób niepełnosprawnych zarówno tych żyjących w społecznościach, jak również tych, które przebywają w placówkach opieki i innych instytucjach.

Działania mające na celu powstrzymanie pandemii ograniczyły dostęp osób z niepełnosprawnościami do podstawowych usług oferowanych obywatelom. Działania łagodzące skutki epidemii koronawirusa, takie jak pomoc finansowa, w wielu państwach nie obejmowały osób niepełnosprawnych i organizacji działających na ich rzecz.

Skutki pandemii mają również wpływ na prawo do pracy na otwartych rynkach pracy i na systemy zabezpieczenia społecznego.

Dostępność edukacji, opieki zdrowotnej i rehabilitacji stała się jeszcze trudniejsza, a rozwiązania takie jak nauka w domu przez internet lub telepraca, wykluczyły jeszcze więcej niepełnosprawnych dzieci i dorosłych. Komitet wyraził również poważne zaniepokojenie sytuacją osób starszych z niepełnosprawnościami, oraz osób z niepełnosprawnościami przebywających w placówkach opiekuńczych, szpitalach psychiatrycznych, domach opieki i ośrodkach szkolno-wychowawczych. Komitet jest zaniepokojony relacjami wskazującymi na brak lub nieskuteczność środków ochrony prawa osób niepełnosprawnych do życia w okresie pandemii.

Komitet wezwał państwa-strony do uwzględnienia osób z niepełnosprawnościami przy wprowadzaniu rozwiązań mających na celu zaradzenie pandemii oraz wezwał państwa-strony do zaangażowania osób niepełnosprawnych poprzez odpowiednie konsultacje i dialog. Zaapelował także o wzmocnienie monitorowania wpływu pandemii COVID-19 na funkcjonowanie osób niepełnosprawnych. Zachęcono również państwa, które ratyfikowały Konwencję, aby podejmując dalsze działania w czasie kryzysu, kierowały się wytycznymi Komitetu dotyczącymi samodzielnego życia i włączania osób niepełnosprawnych do życia społecznego.

W omawianej sesji wzięli udział również przedstawiciele UNICEF. Wskazali oni, iż w 2020 roku kluczowym priorytetem organizacji było podjęcie działań związanych z COVID-19, również w kontekście osób niepełnosprawnych. Obejmowały one wspieranie kontynuacji nauki dzieci niepełnosprawnych przypadku zamykania szkół. UNICEF pracował również nad tym, aby informacje o koronawirusie i profilaktyce były dostępne dla dzieci niepełnosprawnych. Oprócz tego UNICEF nadal skupia się na takich działaniach jak: przeciwdziałanie procesowi zamykania placówek opiekuńczych oraz wzmocnienie zapobiegania porzucaniu dzieci z powodu niepełnosprawności.

Ponadto Komitet zapoznał się ze stanowiskiem grupy roboczej do spraw praw osób niepełnosprawnych Global Alliance for National Human Rights Institutions. W tym trudnym roku dla organów traktatowych ONZ, w którym pandemia COVID-19 zbiegła się w czasie z kryzysem płynności ONZ, zachęca ona Komitet do dalszego angażowania się w proces wzmacniania organów traktatowych wraz z innymi komitetami, aby chronić i zapewnić właściwe funkcjonowanie i niezależność organów traktatowych w celu wypełnienia ich misji ochrony i monitorowania praw człowieka na całym świecie. Pandemia, a także sytuacja finansowa Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz ograniczenia spotkań wyłącznie do konferencji on-line, stanowią poważne wyzwanie dla uczestnictwa organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych w Komitecie i innych organach traktatowych ONZ.

Wirtualna sesja Komitetu uwypukliła wyzwania, jakie COVID-19 i długotrwałe nierówności nadal stawiają osobom niepełnosprawnym. Organizacje pozarządowe zajmujące się prawami człowieka w państwach, które ratyfikowały Konwencję, były dobrze przygotowane do monitorowania doświadczeń w swoich społecznościach i pociągania decydentów do odpowiedzialności. Wspomniane organizacje trzeciego sektora odnotowały takie powszechne zagrożenia jak: brak krytycznych informacji w przystępnej formie, zwiększone ryzyko dla ludzi w określonych sytuacjach życiowych oraz brak ciągłości niezbędnego wsparcia. Kryzys COVID-19 uzmysłowił, jak ważne jest pełne zaangażowanie osób niepełnosprawnych w realizację i monitorowanie Konwencji.

Następnie komisja przyjęła wstępny porządek obrad 24. sesji. Jest ona zaplanowana na 8–26 marca 2021 roku. Termin ten musi jeszcze potwierdzić Administracja Biura Narodów Zjednoczonych, ze względu na epidemię koronawirusa. W przypadku zaistnienia okoliczności uniemożliwiających odbycie spotkania na żywo, Przewodniczący Komitetu podejmie decyzję o przeprowadzeniu sesji on-line. Podczas najbliższego posiedzenia Komitet rozpatrzy kolejne sprawozdania złożone przez Bangladesz, Dżibuti, Estonię, Francję, Jamajkę i Wenezuelę.

Na zakończenie sesji podziękowano i pożegnano członków Komitetu, których mandaty wygasają z końcem 2020 roku. Przypomnę, że wybory dziewięciu członków Komitetu przeprowadza się co dwa lata. System rotacyjnej wymiany członków ma na celu zapewnienie ciągłości i płynności prac Komisji. W grudniu minionego roku wybrano dziewięć osób, które będą sprawowały mandat członka Komitetu przez najbliższe cztery lata.

Mam nadzieję, że zapoznanie Państwa z pracami Komitetu Praw Osób z Niepełnosprawnościami pozwoli z szerszej perspektywy spojrzeć na zagadnienie przestrzegania Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami. Myślę, że widać – na przykładzie działań podejmowanych na omawianej sesji Komitetu Praw Osób z Niepełnosprawnościami – jak wiele jeszcze jest do zrobienia.

Krzysztof Wiśniewski

Błąd: Nie znaleziono pliku licznika!Szukano w Link do folderu liczników

Artykuł publikowany w ramach projektu „TYFLOSERWIS 2018–2021 INTERNETOWY SERWIS INFORMACYJNO-PORADNICZY", dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Dodano: 13-01-2021 19:50:42