Dzień Osób z Niepełnosprawnością - Izabela Galicka

11 maja 2018 roku zainaugurowano po raz kolejny Dzień Osób z Niepełnosprawnością. Impreza odbyła się w siedzibie Centralnego Instytutu Ochrony Pracy Państwowego Instytutu Badawczego (CIOP PIB) przy ulicy Czerniakowskiej 16 w Warszawie. Jej organizatorami były Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) ,CIOP-PIB, Instytut Transportu Samochodowego (ITS) oraz Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Zaproszono jako gości wielu przedstawicieli organizacji pozarządowych, zajmujących się sprawami osób z niepełnosprawnością, także intelektualną. Prelegentami i uczestnikami paneli dyskusyjnych byli przedstawiciele wyżej wymienionych instytucji oraz naukowcy- eksperci.

Gości przywitała Pani Minister Rodziny, Pracy Polityki Społecznej, Elżbieta Rafalska. Zwróciła ona uwagę zebranych na fakt, że zwłaszcza dzisiaj, w czasie protestów rodziców osób niepełnosprawnych w Sejmie, sytuacja tej grupy domaga się nie tylko uregulowań prawnych, ale rozwiązań systemowych w sferze rentowej i społeczno-kulturowej. Działania „od pożaru do pożaru” nie są wystarczające.

Między godziną 10 a 11.30 miało miejsce kilka prelekcji – prezentacji, np. przedstawicieli PFRON, ZUS i ITS, oraz wystąpienia profesorów, zajmujących się naukowo tematyką osób niepełnosprawnych. W czasie przerwy dostępne dla gości były stoiska organizatorów, gdzie można było zasięgnąć porad oraz stoiska firm oferujących sprzęt rehabilitacyjny dla osób niepełnosprawnych. Od godziny 11.30 do 16.15 miały miejsce cztery panele dyskusyjne, w których wzięli udział przedstawiciele organizatorów oraz kadra naukowa. Były one poświęcone: kształceniu specjalistów ds. zarządzania rehabilitacją, aktywizacji osób niepełnosprawnych dzięki nowinkom technicznym, motoryzacji w służbie osób niepełnosprawnych, dofinansowywaniu stanowisk pracy i obiektów dla osób niepełnosprawnych i szansom osób niepełnosprawnych w życiu zawodowym i prywatnym.

Poruszę teraz kilka, najciekawszych, moim zdaniem, wątków tematycznych, które przewinęły się przez konferencję. Interesujące dla mnie jako filologa były rozważania na temat różnic znaczeniowych i jakościowych między określeniami takimi, jak: inwalidztwo, kalectwo, upośledzenie, niepełnosprawność, dysfunkcja. Zaproszeni goście pokazali, jak bardzo słownictwo determinuje nasze wyobrażenia o osobach niepełnosprawnych i nasz stosunek do nich. Drugim ciekawym zagadnieniem była sprawa rehabilitacji czy też rewalidacji. W powszechnym pojmowaniu rehabilitacja kojarzy się nadal zwykle z działaniami fizjoterapeutycznymi. Tymczasem konieczne jest bardziej nowoczesne podejście do tego tematu i ujęcie go w kategoriach szerszych. Nowoczesna rehabilitacja (samo pojęcie istnieje od XIX wieku) winna mieć charakter kompleksowy i obejmować wiele aspektów: medyczny, psychologiczny, zawodowy i społeczny.

Z zagadnień bardziej praktycznych, dotyczących życia osób niepełnosprawnych w Polsce, warto wymienić inicjatywy ZUS i Poczty Polskiej, otwierających przed niepełnosprawnymi szansę na pracę w tych instytucjach. Dążą one do tego, aby zatrudnienie u nich osób niepełnosprawnych osiągnęło europejski poziom 4 %. Warto też chyba wspomnieć o inicjatywie ITS powołania Centrum Usług Motoryzacyjnych dla Osób Niepełnosprawnych i próbach dostosowywania samochodów do potrzeb osób niepełnosprawnych, zwłaszcza ruchowo.

Z projektów warto wymienić „Paszport do pracy”- kompleksowy program rehabilitacji osób niepełnosprawnych i przywracania ich życiu społecznemu. Program dotyczy zwłaszcza osób po wypadkach, których nie można pozostawić samym sobie. Program jest oparty na solidnych badaniach medycznych, socjologicznych i psychologicznych. Przebadano m.in. skalę wartości ludzi niepełnosprawnych i okazało się, że praca znajduje się w czołówce ich potrzeb, nie tylko ze względów materialnych, ale także jako czynnik nadający sens życiu. Przebadano także motywację do pracy grup ludzi z różnymi rodzajami niepełnosprawności – niespodzianką może być jej wynik – w porównaniu z innymi grupami motywacja do pracy osób z dysfunkcją wzroku jest raczej wysoka i sięga 30 %.

Zdecydowanie jednak najciekawszym projektem będzie zainicjowane od października br. „ Wdrożenie nowego modelu kształcenia specjalistów ds. zarządzania rehabilitacją. Specjalistów takich będą kształcić na bezpłatnych studiach podyplomowych 4 uczelnie w kraju, m.in. Uniwersytet Warszawski. Twórcy projektu przewidują wyedukowanie 600 osób, które będą w przyszłości kompleksowo zajmować się niepełnosprawnymi. Czyli: pomagać w trudnościach życia codziennego, np. w kontaktach z urzędami i lekarzami, dbać o kondycję psychiczną podopiecznego, pomagać mu kształtować pozytywne kontakty z własną rodziną i środowiskiem. Projekt ten jest współfinansowany przez Europejski Fundusz Społeczny.

Te wszystkie fakty pozwalają żywić nadzieję, że sytuacja osób z niepełnosprawnością w naszym kraju ma szanse ulec poprawie. Oprócz prewencji rentowej coraz bardziej wzrasta rola rehabilitacji w wymiarze społecznym i politycznym. Skoro 1 na 7 osób na świecie jest niepelnosprawna, wreszcie zaczęliśmy rozumieć, że państwo także w sensie ekonomicznym nie może sobie pozwolić na wykluczenie osób niepełnosprawnych z rynku pracy.

I na koniec ciekawostka, ale dająca do myślenia. Odkopano zmumifikowane szkielety z ery paleolitu. Jeden z nich, jak wykazały badania, nie miał oka i ręki, miał za to… protezę! Fakt, że zwłoki leżały w zbiorowym grobie, każe domniemywać, ze ówczesny „niepełnosprawny” był pełnoprawnym członkiem tamtej społeczności. Może więc tolerancja i integracja nie jest „wynalazkiem” ostatnich kilku dekad?

Izabela Galicka, filolog polski, kulturoznawca

Błąd: Nie znaleziono pliku licznika!Szukano w Link do folderu liczników

Artykuł publikowany w ramach projektu „TYFLOSERWIS 2018–2021 INTERNETOWY SERWIS INFORMACYJNO-PORADNICZY", dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Dodano: 19-05-2018 13:13:50