Druk 3D dla niewidomych - Helena Dodziuk

Dzisiaj często mówi się o druku 3D, zwłaszcza o jego zastosowaniach medycznych. Ale stosuje się go także w przemyśle, nawet spożywczym, oraz w modzie, edukacji i wielu innych dziedzinach.

Do napisania tego artykułu zainspirowała mnie kampania „Druk 3D dla niewidomych dzieci” w Republice Południowej Afryki https://3dprint.com/260944/south-africa-a-3d-printing-campaign-for-blind-children/ rozreklamowana w mediach społecznościowych hasztagiem #3DPrinting4TheBlind. Ma ona na celu spowodowanie, aby mający dostęp do drukarki 3D i poczty wolontariusze drukowali w 3D pomoce naukowe dla niewidomych dzieci i przesyłali je do szkół, w których one się uczą. Opracowano w tym celu listę 31 pomocy do nauki i udostępniono pliki do ich wydrukowania http://www.3dprintingstore.co.za/pages/3d-printing-4-the-blind.html?fbclid=IwAR0jaF4Tbckz2-2DLorr3z8-vTNcM3_kJfYUGwscXAgQhTXA2E2hkpGYIzs. Spis ten obejmuje modele różnych kształtów, roślin i zwierząt, domu, pojazdów, a nawet figurkę Batmana. Nie wydaje mi się, aby Polacy mogli włączyć się bezpośrednio w tę kampanię ze względu na wysokie opłaty pocztowe. Ale może warto w porozumieniu z SANCB (Południowo Afrykańską Narodową Radę Pomocy Niewidomym) https://sancb.org.za/ zrobić coś podobnego u nas, bo same koszty druku nie są duże.

Warto wspomnieć również o innych projektach mających na celu ułatwienie życia i kształcenia osób niewidomych i słabowidzących.

Jednym z takich zastosowań druku 3D w edukacji są mapy, na których przedstawione jest ukształtowanie terenu lub usytuowanie miejscowości względem siebie. Pomagają one uczniom w nauce geografii i pełnią pomocniczą rolę np. przy nauce historii https://www.perkinselearning.org/scout/blog/tactile-maps-and-teaching-maps-skills. Jest bardzo istotne, żeby takie mapy nie były przeładowane szczegółami. Mogą one pomagać również uczniom w orientacji. Studenci Uniwersytetu Stanowego Rutgersa w amerykańskim stanie New Jersey mogą korzystać z wydrukowanych w 3D dotykowych map kampusu uniwersyteckiego. Wykonał je student Jason Kim i inżynier Howon Lee z Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Lotniczej tego uniwersytetu. https://3dprint.com/120917/rutgers-3d-printed-maps/. Mapy te były zaopatrzone w opisy wykonane pismem Braille’a. W ich przygotowaniu brali udział niewidomi studenci, co pomogło Kimowi i Lee zrozumieć specyfikę przygotowywania pomocy dla takich osób. Analogiczne mapy dotykowe parków tematycznych, planów miast itp. wykonuje firma Lighthouse w USA https://lighthouse-sf.org/braille-translation/braille-tactile-maps/.

Mniej praktycznym, ale bardzo cennym zastosowaniem druku 3D jest projekt „Niewidoczna sztuka” pozwalający na „zobaczenie” arcydzieł malarstwa https://www.dailymail.co.uk/news/article-3337939/Classical-artwork-printed-3D-allow-blind-feel-world-s-famous-masterpieces.html, ponieważ można już na podstawie zdjęcia wydrukować przedstawiony na nim obiekt. Może to być np. Mona Lisa, której wydrukowaną w 3D płaskorzeźbę osoba niewidoma może dotykać, by wyrobić sobie pojęcie o słynnym obrazie. Podobnie z wydrukowanymi w 3D rzeźbami, których w większości muzeów nie wolno dotykać czy też słynnymi dziełami architektury. Dla przykładu, bezpłatne pliki do wydrukowania w 3D modelu wieży Eiffla można ściągnąć z platformy internetowej Thingiverse https://www.thingiverse.com/thing:1276837. Myślę, że dla osoby niewidomej wyczuwanie ażurowej konstrukcji wieży może pozwolić na wyobrażenie sobie, jak ten obiekt wygląda w rzeczywistości.

Wydrukowane w 3D modele eksponatów muzealnych mogą dotyczyć nie tylko dzieł sztuki. Na przykład w Narodowych Muzeach Szkocji na podstawie skanów wydrukowano w 3D repliki skamieniałości https://blog.nms.ac.uk/2016/02/04/cloning-dolly-introducing-3d-printing-at-national-museums-scotland/. Są one użyteczne nie tylko dla osób ociemniałych, pozwalają wszystkim zainteresowanym obejrzeć je ze wszystkich stron, a nawet dotknąć.

Dotykowe książeczki z wydrukowanymi w 3D ilustracjami to wspaniała zabawa dla niewidomych dzieci. Istnieje tzw. otwarty projekt książeczek dla niewidomych dzieci, w który angażują się duże nieformalne zespoły z kilku krajów. Osoby odpowiedzialne za takie przedsięwzięcia jak na przykład „The Tactile Picture Book” („Ilustrowane książki dotykowe”) chętnie dzielą się informacjami z tymi, którzy chcą ich działania naśladować. Podobnie na portalu Instructable podano informacje, jak takie książeczki zrobić https://www.instructables.com/id/3D-Printed-Childrens-Tactile-Book/.

Niezwykle pomocne mogą się także okazać wydrukowane w 3D puzzle z napisami w piśmie Braille’a, które pomagają szybko opanować ten alfabet. Puzzle takie wydrukowała firma Ravensburger, która stworzyła również inne edukacyjne układanki dla niewidomych dzieci https://lbbonline.com/news/prasad-eye-institute-and-ravensburger-develop-worlds-first-3d-printed-braille-puzzle/. Pliki do ich wydrukowania w 3D można pobrać ze strony http://fittle-project.com/.

W jednej z kalifornijskich szkół z modeli wydrukowanych w 3D korzysta się w czasie lekcji wychowania seksualnego: https://3dprint.com/162939/3d-printed-models-sex-education/.

Przygotowano również projekt gry w sudoku czy kostki Rubika zawierającej na ściankach informacje w brajlu. Bezpłatne pliki do ich wydrukowania w 3D można ściągnąć na przykład z platformy yeggi https://www.yeggi.com/q/sudoku/ i https://www.yeggi.com/q/braille+cube/.

Na uniwersytecie Texas A&M opracowano drukarkę drukującą brajlem na plastikowej powierzchni niezależnie od jej kształtu czy rozmiaru https://3dprint.com/118521/3d-printed-tactile-books/. Można to wykorzystać w wielu projektach edukacyjnych dla osób niewidomych i słabowidzących.

Prowadzi się obecnie prace mające na celu umożliwienie osobom niewidomym samodzielnego drukowania w 3D. Na przykład T. Götzelmann opublikował artykuł na temat wyboru modeli do drukowania w 3D wraz z ich wytwarzaniem ACM Transactions on Accessible Computing 11(3):1-25, 2018, DOI: 10.1145/3241066, natomiast A. Peters opisała, jak można nauczyć niewidome dzieci programowania, wykorzystując specjalnie opracowane w Microsofcie bloki https://www.fastcompany.com/90294418/these-tactile-blocks-teach-blind-kids-to-code.

W niektórych krajach popularne są „Księgi roczne” uczniów zawierające zdjęcia całego rocznika. Zdjęcia niewidomych uczniów Narodowej Szkoły w Seulu zastąpiono malutkimi popiersiami https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/southkorea/11317411/Blind-Korean-students-receive-3D-printed-busts-of-their-classmates.html.

Osobom, które zainteresowały się drukiem 3D polecam swoją książkę wydaną ostatnio przez PWN „Druk 3D/AM. Zastosowania oraz skutki społeczne i gospodarcze”. Omawiam w niej fascynujące zastosowania tej metody wytwarzania przedmiotów.

Helena Dodziuk

Błąd: Nie znaleziono pliku licznika!Szukano w Link do folderu liczników

Artykuł publikowany w ramach projektu „TYFLOSERWIS 2018–2021 INTERNETOWY SERWIS INFORMACYJNO-PORADNICZY", dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Dodano: 24-01-2020 18:28:32