Wybór maszyny brajlowskiej a początki nauki brajla - Mateusz Bobruś - Fundacja Polskich Niewidomych i Słabowidzących „Trakt”

Wybór maszyny brajlowskiej a początki nauki brajla - Mateusz Bobruś

Obecnie na rynku istnieją dwa rodzaje maszyn brajlowskich: mechaniczne i elektroniczne.

• 1. Maszyna mechaniczna jest to zwykła maszyna do pisania pismem Braille’a. Zbudowana jest z układów sprężynowych, które pod wpływem siły naszych palców wytłaczają punkty o odpowiedniej grubości. Są stosunkowo lekkie i nieduże, a przez to są wygodne w transporcie. Ponieważ do wytłoczenia punktów o odpowiedniej grubości wymagana jest odpowiednio duża siła nacisku, należałoby się zastanowić, jaką maszynę wybrać do pracy dla najmłodszych uczniów.

Obecnie w Polsce w sprzedaży dostępne są: Tatrapoint Adaptive 2 oraz Perkins i Perkins nowa generacja.

Tatrapoint Adaptive 2

Jest to łatwa w obsłudze mechaniczna maszyna do pisania. Cechuje ją dobra jakość druku guide.html , wysoka niezawodność i regulowana szerokość klawiatury. Te zalety powodują, że Tatrapoint Adaptive jest idealna dla dorosłych, jak i dzieci.

Tatrapoint Adaptive z wałkiem o szerokości 275 milimetrów ma aż 40 znaków w wierszu.

Parametry:

• Ustawiane marginesy (lewy i prawy).
• Dzwonek 5 znaków przed końcem wiersza.
• Uchwyty do taśmy DYMO, pozwalające na łatwe pisanie na tej taśmie.
• Regulowane odstępy pomiędzy klawiszami dla obu rąk.
• Dźwignia zwolnienia kartki.
• Klawisz cofacza.
• Ergonomiczny kształt i rozkład klawiszy.

Następną mechaniczną maszyną, którą omówię to: Perkins i Perkins nowa generacja. Pierwsza jest klasykiem, natomiast druga jest po liftingu wizualnym.

Maszyna Perkins posiada ergonomiczny kształt i rozkład klawiszy. Podczas pisania przesuwa się głowica maszyny, a nie jak w innych maszynach wózek z kartką. Takie rozwiązanie sprawia, że Perkins zajmuje mniej miejsca na biurku w porównaniu z innymi tego typu urządzeniami. Maszyna posiada przycisk przenoszący do nowej linii, co przyspiesza pisanie. Dzięki temu użytkownik nie musi odrywać rąk od klawiatury, by przekręcić wałek z kartką.

Ostatnio na rynku pojawiła się odnowiona wersja dobrze wszystkim znanej w środowisku osób niewidomych maszyny Perkins. Producent wyposażył urządzenie w komputer z kolorowym wyświetlaczem i syntezę mowy, dzięki czemu osoba widząca może śledzić pracę osoby niewidomej. Maszyną tą jest Perkins SMART Brailler.

Perkins SMART Brailler jest produktem amerykańskim i jest to połączenie maszyny mechanicznej z komputerem. W Stanach Zjednoczonych duży nacisk podczas nauki niewidomych dzieci kładzie się przede wszystkim na naukę brajla od wczesnych lat rozwoju. Producent, chcąc spełnić wymagania nakładane przez szkoły, postawił sobie za cel stworzenie rozwiązania, które będzie nie tyle maszyną do pisania, a pomocą dydaktyczną, dzięki której dziecko będzie mogło lepiej przyswoić znajomość pisma punktowego. Niestety, z informacji, które uzyskałem od dystrybutora na rynek polski wynika, że funkcja “Gry”, która polega na poprawnym wpisywaniu odpowiedzi na pytania zadawane przez syntezator, na chwilę obecną jest dostępna tylko na rynku amerykańskim, a moim zdaniem, to trochę mało. Z tego też powodu odczuwam pewien niedosyt.

Poza opisywaną funkcją “Gry”, urządzenie pozwala osobie niewidomej na zapis wyników pracy do formatu TXT postaci czarnodrukowej. Maszyna nie posiada natomiast możliwości drukowania plików z pamięci na postać brajlowską.

• 2. Najbardziej rozbudowanym narzędziem, stojącym na wyższym poziomie technologicznym jest maszyna elektroniczna. Posiadająca zasilanie zewnętrzne i wewnętrzne, oraz możliwości, których nie znajdziemy w maszynach mechanicznych. Jedną z najważniejszych cech jest możliwość pisania z minimalnym naciskiem na klawisze, co jest bardzo przydatne dla małych dzieci. Ponadto wszystkie funkcje ruchów w prawo, lewo, góra, dół, nowy wiersz, wysuw i wciąganie kartki odbywają się automatycznie. Maszyny elektroniczne możemy porównać do laptopa z klawiaturą w układzie sześcio- i ośmiopunktu z możliwością tłoczenia w brajlu. Ponadto do poniżej opisanej wersji Plus, Pro i LS możemy podłączyć zwykłą klawiaturę komputerową i pisać na maszynie, nie znając pisma Braille’a. Maszyny te także możemy podłączyć do komputera i śledzić na ekranie w czarnodruku, co osoba niewidoma pisze na maszynie w brajlu. W urządzeniu zastosowano również możliwość pisania dla osób, które nie mogą pisać dwoma rękoma, np. z powodu niedowładu.

Na polskim rynku rozwiązaniem w tej kategorii jest elektroniczna maszyna Mountbatten Brailler.

Dostępna jest w czterech wersjach: Mountbatten Brailler Writer, Wersja Writer Plus, Wersja Pro, Learning System LS.

• Mountbatten Brailler Writer – to najprostsza wersja urządzenia. Nie posiada możliwości zapisywania plików w pamięci, portu USB do połączenia z komputerem i zapisywania ustawień.
• Wersja Writer Plus jest bogatsza o takie funkcje jak: ustawianie marginesu, przechowywanie i drukowanie plików oraz innych funkcji ułatwiających pracę z tekstem brajlowskim.
• Wersja Pro maszyny jest nieco uboższą wersją od wersji LS. Nie posiada takich funkcji jak: edytor nut, instrument klawiszowy, kalendarz oraz budzik. Posiada natomiast edytor tekstu, kalkulator, syntezator mowy.
• Learning System LS – maszyna ta, jak sama nazwa wskazuje, jest przeznaczona do kompleksowej nauki. Posiada możliwość tłumaczenia w przód i wstecz, syntezator mowy, nagrane komunikaty głosowe, podstawową edycję tekstu oraz tworzenie plików w pamięci urządzenia, edytor nut, kalkulator, prosty instrument klawiszowy, budzik, terminarz i wiele, wiele więcej. Dzięki takiemu rozwiązaniu dziecko może w łatwy sposób przyswajać poszczególne funkcje maszyny, począwszy od trybu nauki, a skończywszy na trybie zaawansowanym. W trybie nauki maszyna jest ustawiona w taki sposób, aby dziecko mogło poznać układ klawiszy, a dzięki nagranym komunikatom może usłyszeć litery wprowadzane na urządzeniu. Za pomocą specjalnych komend możemy formatować tekst, ustawiać prawy, lewy, górny i dolny margines, ustawiać odstępy między wierszami, tabulatory, wcięcia itp. Usuwanie komórek brajlowskich jest o wiele prostsze, niż w przypadku używania maszyny mechanicznej. Wystarczy, że głowicę wytłaczającą ustawimy na danej komórce, którą chcemy usunąć, a następnie wciskamy odpowiednią kombinację klawiszy. Dana komórka została usunięta. Możemy także w miejsce pomyłki usunąć daną komórkę, a następnie automatycznie wstawić literę, która nam odpowiada. Wystarczy, że ustawimy się na danej komórce, wciśniemy daną literę wraz z klawiszem usuwania BSP, a w miejsce błędnej litery zostanie wstawiona litera poprawna. Komórka została usunięta tak, jakbyśmy to robili tak zwaną klasyczną metodą, czyli zdrapywanie za pomocą paznokcia. Urządzenie także współpracuje z telefonami iPhone 4s i nowszymi, oraz urządzeniami z systemem Android za pomocą bluetooth.

Należy również dodać, że ostatnio na rynku pojawił się nowy model urządzenia, znany pod nazwą: Mountbatten Braille Whisperer. Ten model nie różni się w znacznym stopniu od swojego poprzednika, to znaczy posiada wszystkie funkcje, które posiadają cztery modele opisane powyżej. W tej wersji maszyny producent zamontował natomiast głowicę laserową. Według zapewnień twórców, poziom generowanego hałasu podczas wytłaczania punktów jest nieco mniejszy. Użytkownicy, którzy posiadają starsze modele bez bluetooth, będą musieli dokupić adapter w cenie 1295 zł. Wydrukowania notatki możemy dokonać wprost z naszego telefonu. Ponadto urządzenie posiada port USB, który pozwala na połączenie maszyny z komputerem PC. Osoba widząca może komunikować się z osobą niewidomą i na odwrót. W polskiej wersji urządzenie posiada możliwość automatycznego wkładania papieru, dostosowania maszyny do włożonego papieru. W przeciwieństwie do maszyny mechanicznej, sztywność punktów może być regulowana automatycznie, a siła wciskanych klawiszy nie wpływa na ich sztywność, przez co możemy pisać normalnie, tak jakbyśmy pisali na klawiaturze. Jeżeli gdzieś w domu mamy klawiaturę komputerową PS2, możemy również podłączyć ją do urządzenia w celu nauki brajla zarówno osoby widzącej, jak i niewidomej. Podobnie rzecz się ma z drukarką. Jeżeli posiadamy drukarkę obsługującą port równoległy, podłączamy ją do odpowiedniego wejścia w celu wydrukowania tekstu w czarnym druku. Drukarka obsługuje tylko pliki w formacie TXT. Maszyna posiada również możliwość drukowania plików TXT z komputera, a w trybie komunikacji z komputerem rodzic może kontrolować to, co pisze dziecko. Maszyna posiada także funkcję grafika. Dzięki tej funkcji, punkty są wytłaczane nie w klasyczny sposób, lecz nachodzą jeden na drugi. W ten sposób rodzic bądź nauczyciel może tworzyć różne proste gry w brajlu, tym samym rozwijając percepcję dotykową i pobudzając wyobraźnię.

Opisywany produkt w najbogatszej wersji LS występuje obecnie tylko w języku angielskim, dla polskich użytkowników jest sprzedawana tylko wersja Writer Plus z nagranymi komunikatami głosowymi, bez możliwości edytowania tekstu w pamięci, syntezatora, kalkulatora i wielu innych funkcji, i obecnie kosztuje 10 999 złotych, za to możliwość pisania w sposób bardziej zautomatyzowany jest nie do przecenienia. Dodatkowo, patrząc z perspektywy współpracy urządzenia z systemami IOS lub Android, sprawia to, że maszyna Mountbatten Brailler może okazać się dobrym wyborem.

Decyzję o tym, czy kupić maszynę elektroniczną bądź mechaniczną, pozostawiam czytelnikom.

Tekst opracowany na podstawie materiałów zamieszczonych na stronach: www.mountbattenbrailler.com, www.altix.pl, www.harpo.com.pl, www.ece.com.pl oraz własnych doświadczeniach.

Mateusz Bobruś

Błąd: Nie znaleziono pliku licznika!Szukano w Link do folderu liczników

Artykuł publikowany w ramach projektu „TYFLOSERWIS 2016 - INTERNETOWY SERWIS INFORMACYJNO-PORADNICZY", dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Dodano: 15-12-2016 20:04:13